Zaman Saati Nedir
Zaman saatleri, çok farklı amaçlara uygun birçok kullanım
alanına sahiptir. Aydınlatma sistemlerinde sıkça tercih edilen zaman saatleri,
farklı uygulamalar için de tercih edilebilir. Zaman saatlerinin çalışma mantığı
şu şekildedir: Kullanıcı zaman saatine kendisi için uygun olan bir başlangıç
(on) ve bir de bitiş zamanı (off) programlar. Güncel yerel saat de tanımlandıktan
sonra zaman saati devrededir. Kullanıcı tarafından ayarlanan başlangıç zamanı
geldiğinde kendi üzerindeki dahili normalde açık ya da normalde kapalı
kontakları kapatır ve bu kontaklar üzerinden zaman saatine bağlı sistem
çalışır. Sonraki aşamada ise yine kullanıcının belirlediği bitiş zamanı
geldiğinde cihaz, başlangıç zamanında konum değiştirdiği kontakları eski haline
getirir. Böylece başlangıçta devreye giren sistem, aydınlatma, makine ve benzer
devreleri kapatmış olur.
Zaman saatleri, analog ve dijital olmak üzere 2 farklı
tiptedir. Dijital ürünlerde 1 saniyeye kadar hassas ayarlar yapılabilirken
analog ürünlerde saniye düzeyinde hassasiyet mümkün değildir. Bunun yanı sıra
yine analog ürünlerde ayarlanan süre bazında devreye giriş veya devreden çıkış
zamanlarında +-5 dakika sapma olabilir. Zaman saatleri, kullanılacağı yere göre
ray tipi ya da pano kapağına montajlanabilir tip olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır. Ayrıca bazı üreticiler anahtar priz kasasına montajlanabilir
zaman saatleri de sunabilmektedir.
Gelişen teknoloji ile birlikte özellikle dijital zaman
saatleri kullanışlı birçok işlevi bir arada sunmaktadırlar. Bunların en başında
birden çok çıkışa sahip zaman saatlerinden söz edilebilir. Bu ürünler, farklı
alanlarda kullanılmak üzere birden fazla zaman saati alınması mecburiyetini
ortadan kaldırır. Tek zaman saati içinde birden fazla çıkış özelliği
bulunduğundan her çıkış, farklı saatlere programlanabilir. Bu yönleriyle çok
çıkışlı zaman saatleri maliyet avantajının yanı sıra zaman ve yer kazancı
sağlar. Dijital zaman saatlerinin bir farklı modeli de coğrafi konumlu zaman
saatleridir. Bu tip zaman saatleri ile bulunulan yerin enlem ve boylam
bilgilerini tanımlayarak yaz ve kış arasındaki gün doğumu ve gün batımı
değişimlerinde tekrar ayar yapılmasına gerek kalmaz. Coğrafi konumlu zaman
saatleri, gün doğumu ve gün batımı saatlerini otomatik olarak ayarlar.
Nerelerde Kullanılır
Zaman saatlerinin en yaygın kullanım alanı aydınlatma
sistemleridir. Çevre ve dükkan tabela aydınlatması gibi uygulamaların yanı sıra
işyerleri ve fabrikalarda mesai zili, okullarda ise ders zili sistemlerinde
tercih edilir. Zamana bağlanmak istenen her tür elektrik sistemi, zaman
saatleri tarafından saniye, dakika veya saat düzeyinde hassasiyetle açılıp
kapanabilir.
Bağlantıları Nasıl Yapılır
Bağlantı son derece kolaydır. Öncelikle zaman saatine bir
besleme verilir yani faz ve nötr ile zaman saatinin kendi beslemesi
sağlanmalıdır. Sonraki adımda, zaman saati üzerinde yer alan ve tercihe göre
normalde açık ya da normalde kapalı kontağa zaman saatine getirilen fazdan bir
köprü atılır. Son adımda ise köprü atılan kontağın çıkışından kontol edilecek
ekipmana çıkış alınır. Örnek şema hem dijital hem de analog zaman saati için
aşağıdaki gibidir (marka ve modele göre bağlantı şeması değişebilir).